Katedra Maszynoznawstwa (1950-1959)
Początki dzisiejszego Instytutu Inżynierii Rolniczej Akademii Rolniczej we
Wrocławiu sięgają roku 1946, kiedy prof. Czesław Kanafojski oraz prof. Roman
Fąfara rozpoczęli organizację Katedry Maszynoznawstwa Rolniczego na
Uniwersytecie Wrocławskim oraz Katedry Budowy Maszyn Rolniczych na Politechnice
Wrocławskiej. Te dwie jednostki stanowiły podstawę Katedry Maszynoznawstwa
Rolniczego, która rozpoczęła działalność dydaktyczną w roku akademickim 1950/51
na Wydziale Rolnictwa (jeszcze w ramach Uniwersytetu Wrocławskiego).
Profesor Czesław Kanafojski urodził się 22 marca 1898 r. w Kozłówce na Ukrainie.
Działalność naukową rozpoczął w 1927 r., na rok przed otrzymaniem dyplomu
inżyniera na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Po jego uzyskaniu
został starszym asystentem w Katedrze Maszynoznawstwa Rolniczego. Była to praca
dosłownie pionierska, gdyż nie istniała żadna kadra, a produkcja maszyn
rolniczych w kraju zniszczonym wojnami była znikoma. Doceniając znaczenie
gruntownej znajomości teorii i praktyki, uzupełniał ciągle własne wykształcenie.
Odbywał staże naukowe w Austrii, Francji i Niemczech.
Nawiązał także ścisłe kontakty z wybitnymi naukowcami z dziedziny budowy maszyn
rolniczych. W 1933 r. uzyskał na SGGW stopień naukowy doktora nauk rolniczych za
pracę dotyczącą badań odkształceń i oporów gleby. Była to pierwsza praca naukowa
dotycząca tych zagadnień. W dwa lata później uzyskuje w tej samej uczelni
stopień doktora habilitowanego.
W 1936 r. Czesław Kanafojski uzyskał stanowisko
docenta, a w 1938 został powołany na kierownika Katedry Maszynoznawstwa
Rolniczego Politechniki Lwowskiej. Wojna przerwała działalność naukową
Profesora, ale działalność dydaktyczną kontynuował On dalej przez okres okupacji
w ramach tajnego nauczania.
W 1945 r. C. Kanafojski objął Katedrę
Maszynoznawstwa Rolniczego w SGGW w Warszawie, gdzie rok później nadano Mu
stopień profesora nadzwyczajnego. W tym też roku zorganizował przy katedrze
Stację Doświadczalną Ciągników i Maszyn Rolniczych, przekształconą w 1950 r. w
Instytut Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, którego został pierwszym
dyrektorem. Funkcję tę pełnił przez 18 lat aż do przejścia na emeryturę.
Niestrudzony w dążeniu do dostarczania odbudowywującemu się rolnictwu tak
potrzebnej kadry mechanizatorów i konstruktorów maszyn rolniczych, prof.
Kanafojski w 1946 r. organizuje na Politechnice Wrocławskiej Katedrę Budowy
Maszyn Rolniczych oraz Katedrę Maszynoznawstwa Rolniczego na Wydziale Rolnym
Uniwersytetu Wrocławskiego. Kierował tymi Katedrami dojeżdżając z Warszawy do
połowy 1949 roku. Były to początki dzisiejszej Techniki Rolniczej i Leśnej.
W
1952 r. prof. Kanafojski został wybrany członkiem korespondentem PAN, a
następnie członkiem rzeczywistym i członkiem Prezydium PAN. W 1954 r. mianowany
zostaje profesorem zwyczajnym. Dorobek naukowy Profesora to ponad sto
publikacji, wśród których jest tak fundamentalna pozycja, jak wielotomowa
monografia pt." Teoria i konstrukcja maszyn rolniczych", która została
przetłumaczona i wydana w wielu językach. Nad dziełem tym, ciągle je poprawiając
i uzupełniając najnowszą wiedzą, pracował Profesor do ostatniej chwili życia, a
jeden z tomów opuścił drukarnię w dniu Jego śmierci.
Za zasługi dla kraju Profesor był odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych,
Państwową Nagrodą Naukową I stopnia, indywidualną i zespołową Nagrodą Ministra
Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Krzyżem Oficerskim i Komandorskim Orderu
Odrodzenia Polski, a także Orderem Sztandaru Pracy II klasy.
Pierwsze wykłady i ćwiczenia z maszynoznawstwa rolniczego dla studentów Wydziału
Rolniczego prowadził prof. dr Czesław Kanafojski a ćwiczenia prowadzili: mgr
inż. Jan Markowicz i mgr inż. Zygmunt Miller. Przed Katedrą na samym początku
jej działalności stanęły poważne zadania, gdyż już w latach 1949/50-1951/52
trzeba było zorganizować nauczanie w ramach specjalizacji "mechanizacja
rolnictwa". Specjalizację tę ukończyło ogółem 65 absolwentów, w tym 12 ze
stopniem magistra.